Họ tên NCS: Nguyễn Đăng Hựu

Tên đề tài luận án: Nghi lễ và phù thuật liên quan đến Đạo giáo trong tín ngưỡng dân gian của người Việt ở Trung Bộ

Chuyên ngành: Dân tộc học

Mã số: 9310310

Người hướng dẫn: TS. Vũ Hồng Thuật, PGS.TS. Nguyễn Văn Mạnh Tên cơ sở đào tạo: Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế

1.  Đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận

Luận án đã làm sáng tỏ mối quan hệ tương tác giữa Đạo giáo với tín ngưỡng dân gian bản địa của người Việt ở Trung Bộ, từ đó đề xuất khái niệm “cộng sinh” như một cách tiếp cận lý thuyết về giao lưu và tiếp biến văn hóa. Luận án cũng làm rõ đặc điểm, loại hình và động thái của nghi lễ và phù thuật liên quan đến Đạo giáo của người Việt ở Trung Bộ - những nội dung chưa có công trình nào trước đó đề cập. Qua cách tiếp cận lấy chủ thể thực hành làm trung tâm, luận án cho thấy động lực thực hành, giá trị và ý nghĩa tôn giáo, văn hóa, an ninh tinh thần của nghi lễ và phù thuật trong bối cảnh xã hội hiện đại.

2.  Đóng góp mới về mặt thực tiễn

Luận án đã cung cấp kho tư liệu thực địa quý giá, chưa từng được công bố về Đạo giáo và tín ngưỡng dân gian ở các tỉnh thành như Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam. Bộ tư liệu này bao gồm danh mục văn bản Hán Nôm về nghi lễ và phù thuật, hệ thống thông tin về đạo quán, cơ sở thờ tự, hiện vật bùa chú, hệ thống thần linh và biểu tượng liên quan. Cơ sở dữ liệu này phản ánh thực trạng “cộng sinh” giữa Đạo giáo và tín ngưỡng dân gian, là nguồn tham khảo giá trị cho nghiên cứu, giảng dạy, quản lý và công tác bảo tồn văn hóa-tôn giáo địa phương.

3.  Đóng góp mới về phương pháp nghiên cứu

Luận án lấy chủ thể thực hành làm trung tâm, bằng các phương pháp dân tộc học, nhân học kết hợp với cách phân tích biểu tượng học, luận án đã cung cấp một bức tranh toàn diện về niềm tin, thế giới quan và đời sống tâm linh sinh động, sâu sắc của người Việt ở Trung Bộ. Luận án là mẫu hình cho phương pháp tiếp cận liên ngành trong giữa nhân học, văn hóa học và tôn giáo học.

4.  Sự khác biệt so với các công trình đi trước

Khác với các nghiên cứu trước thường nhấn mạnh vai trò trung tâm của Đạo giáo Trung Hoa, luận án lấy Đạo giáo Việt làm trung tâm, một thứ Đạo giáo riêng với nội lực bản địa hóa mạnh mẽ, tiếp biến có chọn lọn và được ứng dụng linh hoạt, đáp ứng nhu cầu đa nghĩa trong xã hội Việt Nam hiện đại. Với cách tiếp cận nghi lễ và phù thuật như một hệ thống linh hoạt, năng động và thích ứng liên tục, luận án là một đóng góp mới trong nghiên cứu sự giao lưu – tiếp biến tôn giáo tại Việt Nam.

------------------------

RESEARCH CONTRIBUTIONS OF THE DISSERTATION

PhD Student's Full Name: Nguyen Dang Huu

Dissertation title: Taoist-Related Rituals and Magic in the Folk Religion of the Vietnamese in Central Vietnam.

Major: Ethnology

Code: 9310310

Scientific Supervisors: Dr. Vu Hong Thuat, Assoc. Prof. Dr. Nguyen Van Manh Institution of Instruction: University of Sciences, Hue University

1.  Academic and Theoretical Contributions

The dissertation clarifies the interactive relationship between Taoism and the indigenous folk beliefs of the Vietnamese in Central Vietnam, thereby proposing the concept of “symbiosis” as a theoretical approach to the study of cultural exchange and acculturation. It also elucidates the characteristics, typologies, and dynamics of rituals and magical practices associated with Taoism in Central Vietnam—topics that have not been addressed in previous research. Through a practitioner-centered approach, the study reveals the motivations, religious and cultural significance, and role in spiritual security of these rituals and magical practices in contemporary social contexts.

2.  Practical Contributions

The dissertation provides a valuable and previously unpublished body of field data on Taoism and folk beliefs in provinces such as Quang Tri, Hue, Da Nang, and Quang Nam. This includes a catalog of Sino-Vietnamese (Hán-Nôm) texts on rituals and magic, as well as information on Taoist temples, worship sites, amuletic artifacts, pantheons of deities, and related symbols. This database reflects the actual "symbiosis" between Taoism and local folk beliefs and serves as a significant resource for further research, education, cultural-religious management, and the preservation of intangible cultural heritage at the local level.

3.  Methodological Contributions

Employing a practitioner-centered approach, the dissertation combines ethnographic and anthropological methods with symbolic analysis to construct a comprehensive picture of the belief systems, worldview, and spiritual life of Vietnamese communities in Central Vietnam. It stands as a model of interdisciplinary methodology integrating anthropology, cultural studies, and religious studies.

4.  Distinction from Previous Research

In contrast to earlier studies that often emphasized the Sinocentric nature of Taoism, this dissertation focuses on Vietnamese Taoism as a distinct form of Taoist tradition characterized by strong localization, selective adaptation, and flexible application to meet the needs of modern Vietnamese society. By approaching rituals and magical practices as a dynamic, adaptive, and flexible system, the dissertation offers a novel contribution to the study of religious exchange and acculturation in Vietnam.