Họ và tên NCS: Đồng Thanh Hải

Tên luận án: Phân tích đối chiếu ẩn dụ ý niệm đa phương thức trong quảng cáo ẩm thực tiếng Việt và tiếng Anh

Ngành: Ngôn ngữ học so sánh đối chiếu

Mã số: 9222024

Tên cơ sở đào tạo: Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Huế

Niên khóa: 2020-2023

Giáo viên hướng dẫn:

1/ PGS.TS Trương Viên - Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Huế

2/ TS Nguyễn Văn Huy - Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Huế

Những đóng góp mới của luận án

Luận án này đã góp phần quan trọng vào việc mở rộng lý thuyết ẩn dụ ý niệm (Lakoff & Johnson, 1980) sang môi trường giao tiếp đa phương thức, đặc biệt là trong diễn ngôn quảng cáo ẩm thực bằng tiếng Việt và tiếng Anh. Thay vì xem ẩn dụ như một thủ pháp tu từ, nghiên cứu tiếp cận ẩn dụ đa phương thức như một cơ chế tri nhận và tổ chức diễn ngôn, được hiện thực hóa qua ba phương thức chính: ngôn ngữ, hình ảnh và âm thanh. Trên cơ sở đó, luận án xây dựng một khung phân tích ba tầng (tri nhận - biểu hiện - diễn ngôn) giúp phân tích hệ thống ánh xạ khái niệm, cách phối hợp phương thức và chức năng thuyết phục của các mô hình ẩn dụ. Về lý luận, luận án đã hoàn thiện mô hình ẩn dụ đa phương thức bằng cách làm rõ vai trò phân bố chức năng của từng phương thức trong cấu trúc ánh xạ, đồng thời minh định các cơ chế chuyển nghĩa liên phương thức - một điểm còn thiếu trong nhiều công trình trước đây. Về mặt ứng dụng, nghiên cứu cung cấp công cụ phân tích hiệu quả cho giảng dạy ngoại ngữ chuyên ngành, dịch thuật quảng cáo và phát triển nội dung truyền thông dựa trên hiểu biết sâu về cơ chế tri nhận - biểu đạt. Đặc biệt, luận án chỉ ra tầm quan trọng của việc tái tạo mô hình ánh xạ thay vì dịch từ nguyên văn trong dịch quảng cáo liên văn hóa. Về mặt văn hóa, nghiên cứu khẳng định rằng các mô hình ẩn dụ trong quảng cáo không chỉ phản ánh chiến lược marketing mà còn biểu hiện các cấu trúc tri nhận văn hóa đặc thù. Dữ liệu đã cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa quảng cáo tiếng Việt - thiên về cộng đồng, thiên nhiên, giá trị truyền thống - và quảng cáo tiếng Anh - nhấn mạnh cá nhân hóa, cảm xúc nội tâm và phong cách sống hiện đại. Đây là bằng chứng thuyết phục cho lập luận rằng văn hóa không đơn thuần là bối cảnh, mà là một phần cấu thành trong cấu trúc tri nhận của ẩn dụ. Tóm lại, luận án không chỉ giải quyết trọn vẹn mục tiêu nghiên cứu mà còn đóng góp một nền tảng lý thuyết, phương pháp và thực tiễn vững chắc cho nghiên cứu ẩn dụ, diễn ngôn quảng cáo và giao tiếp liên văn hóa trong bối cảnh truyền thông hiện đại.

----------------------English--------------------

PhD Candidate: Đồng Thanh Hải

Dissertation Title: A Contrastive Analysis of Multimodal Metaphors in Vietnamese and English Food Advertisements

Major: Contrastive Linguistics

Program Code: 9222024

Institution: University of Foreign Languages and International studies, Hue University (HUFLIS)

Academic Years: 2020–2023

Supervisors:

1/ Assoc. Prof. Dr. Trương Viên – HUFLIS;

2/ Dr. Nguyễn Văn Huy – HUFLIS

Contributions

This dissertation makes a significant contribution to the extension of Conceptual Metaphor Theory (Lakoff & Johnson, 1980) into the domain of multimodal communication, particularly within the discourse of food advertising in Vietnamese and English. Rather than treating metaphor as a mere rhetorical device, the study approaches multimodal metaphor as a cognitive mechanism and discourse organizing strategy, realized through the interaction of three core modalities: language, image, and sound. Based on this perspective, the dissertation develops a three-tier analytical framework-cognitive, expressive, and discursive-that enables the analysis of conceptual mappings, modality coordination, and the persuasive functions of metaphorical models. Theoretically, the dissertation advances the model of multimodal metaphor by clarifying the functional distribution of each modality within the mapping structure and by identifying the mechanisms of cross-modal meaning transfer-an aspect often underdeveloped in previous studies. In terms of application, the research provides an effective analytical tool for foreign language teaching in specialized domains, advertising translation, and media content development, grounded in a deep understanding of cognitive and expressive processes. Notably, the study emphasizes the importance of reconstructing metaphorical mappings, rather than translating literal expressions, in the context of cross-cultural advertising translation. From a cultural perspective, the research asserts that metaphorical models in advertising do not merely reflect marketing strategies but embody culturally specific cognitive structures. The data reveals distinct differences between Vietnamese advertisements-which emphasize community, nature, and traditional values-and English advertisements, which focus on personalization, emotional resonance, and modern lifestyle. This provides compelling evidence for the claim that culture is not simply an external context but a constitutive component of metaphorical conceptualization. In conclusion, the dissertation not only fulfills its research objectives but also establishes a solid theoretical, methodological, and practical foundation for future research on metaphor, advertising discourse, and intercultural communication in contemporary media contexts.