Họ và tên nghiên cứu sinh: BÙI LÊ THANH NHÀN

Tên luận án: Nghiên cứu đặc điểm thực vật học và đánh giá hoạt tính sinh học của cây Sâm cau (Curculigo orchioides Gaertn.) thu tại Thừa Thiên Huế.

Ngành: Sinh lý học Thực vật

Mã số: 9420112

Khóa đào tạo: 2016

Hướng dẫn1: PGS. TS. Trương Thị Bích Phượng, Khoa Sinh học, Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế.

Hướng dẫn 2: TS. Hoàng Tấn Quảng, Viện Công nghệ Sinh học, Đại học Huế.

Đơn vị đào tạo: Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế.

Những đóng góp mói của luận án:

- Đề tài cung cấp các đặc điểm sinh học của loài Sâm cau phân bố tại Thừa Thiên Huế, bao gồm: chiều cao cây, kích thước lá, kích thước rễ củ, hình dạng và màu sắc hoa, quả,…

- Sử dụng kỹ thuật DNA mã vạch đã định danh được loài Sâm cau phân bố trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế là loài Curculigo orchioides Gaertn., thuộc chi Curculigo, họ Hypoxidaceae. 15 trình tự trnL-trnF có mã số tương ứng từ OR035735-OR035749 đã được ký gửi lên GenBank.

- Đã đánh giá được mức độ đa dạng di truyền của các mẫu Sâm cau thông qua 6 mồi khuếch đại nhiều band DNA với độ đa hình cao. Sự khác biệt di truyền của các quần thể Sâm cau tại một số địa phương trong nước khá cao. Tỉ lệ locus đa hình của các quần thể Sâm cau đạt trung bình là 80,66% với khoảng cách di truyền giữa các mẫu từ 0,0611 đến 0,2958.

- Đã xác định được một số thành phần hóa sinh ở mẫu rễ củ và mẫu lá trong cây Sâm cau phân bố tại Thừa Thiên Huế, bao gồm các chỉ tiêu về hàm lượng của nước (77,778 - 79,853%), tro (8,080 - 10,800%), cellulose (19,060 - 24,820%), vitamin C (0,088 - 0,172%), lipid tổng số (5,010 - 10,420%), protein (0,166 - 3,480 mg/g), flavonoid (0,508 - 2,129 mg/g), polysaccharide (24,859 - 102,274 mg/g), saponin (2,469 - 5,340 mg/g), alkaloid (9,553 - 10,039 mg/g), và lycorine (0,241 - 1,777 µg/mL).

Dịch chiết từ rễ củ của cây Sâm cau với nồng độ lycorine cao có tác dụng ức chế sự tăng trưởng của các tế bào ung thư dạ dày, cũng như kích thích quá trình sinh tinh trên mô hình thực nghiệm, đặc biệt ở liều dùng dịch chiết 200 mg/kg thể trọng và 400 mg/kg thể trọng.

INFORMATION ABOUT THE NEW CONTRIBUTIONS OF THE DOCTORAL DISSERTATION

PhD candidate: BUI LETHANH NHAN

Dissertation title: Study on botanical characteristics and evaluation of the biological activity of Curculigo orchioides Gaertn. collected in Thua Thien Hue.

Training course: 2016 Major: Plant Physiology.

Code: 9420112.

Academic supervisor:

Assoc. Dr. Truong Thi Bich Phuong, Faculty of Biology, University of Sciences, Hue University.

Dr. Hoang Tan Quang, Institute of Biotechnology, Hue University. Training institution: University of Sciences, Hue University.

CONTENTS

The thesis provides biological characteristics of C. orchioides species distributed in Thua Thien Hue, including: plant height, leaf size, rhizome size, shape and color of flowers and fruits,...

Using DNA-barcode technology that has identified the species of C. orchioides distributed in Thua Thien Hue province as Curculigo orchioides Gaertn., belonging to the genus Curculigo, family Hypoxidaceae. 15 trnL-trnF sequences with corresponding codes from OR035735-OR035749 have been deposited on GenBank.

The genetic diversity of C. orchioides samples was assessed through 6 primers that amplified multiple DNA bands with high polymorphism. The genetic differences of C. orchioides populations in some localities in the country are quite high. The polymorphic percent of C. orchioides populations averaged 80.66% with genetic distance between samples ranging from 0.0611 to 0.2958.

Some biochemical components have been identified in C. orchioides leaf and rhizome samples distributed in Thua Thien Hue, including the content of water (77.778 - 79.853%), ash (8.080 - 10.800%), cellulose (19.060 - 24.820%), vitamin C (0.088 - 0.172%), total lipids (5.010 - 10.420%), total proteins (0.166 - 3.480 mg/g), flavonoids (0.508 - 2.129 mg/g), polysaccharides (24.859 - 102.274 mg/g), saponins (2.469 - 5.340 mg/g), alkaloids (9.553 - 10.039 mg/g), and lycorines (0.241 - 1.777 μg/mL).

- C. orchioides rhizome extract with high lycorine concentration has the effect of inhibiting the growth of gastric cancer cells, as well as stimulating spermatogenesis on experimental models, especially at doses of 200 mg/kg bw and 400 mg/kg bw.