Những năm gần đây, du lịch xanh đã trở thành xu hướng của ngành công nghiệp không khói ở nhiều nước trên thế giới, bởi nó có vai trò to lớn trong duy trì, khôi phục đa dạng sinh học, văn hóa cộng đồng và đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Theo Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO), các loại hình du lịch xanh, du lịch có trách nhiệm, thân thiện với môi trường tiếp tục là xu hướng nổi bật. Khách du lịch thế hệ mới là những người yêu môi trường, tôn trọng và có trách nhiệm với môi trường, vì vậy xu hướng tìm về những giá trị văn hóa đặc sắc và sinh thái nguyên sơ cũng đang trở nên thịnh hành. Đông Nam Á được đánh giá là sẽ trở thành khu vực thu hút khách quốc tế lớn thứ 4 trên thế giới và Việt Nam là một trong 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng du lịch nhanh nhất. Việt Nam có tiềm năng lớn trong việc phát triển du lịch xanh với nguồn tài nguyên phong phú và đa dạng, có nhiều danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử nổi tiếng. Hòa trong xu thế toàn cầu, ngành du lịch Việt Nam xác định du lịch xanh là con đường phát triển xuyên suốt trong những thập kỷ tới.

Thời gian qua, trong bối cảnh thế giới và Việt Nam đã và đang có nhiều chính sách, đầu tư cho sự phát triển của ngành du lịch có trách nhiệm với môi trường và xã hội, hoạt động du lịch, giáo dục du lịch vẫn còn tồn tại một số vấn đề khiến cho du lịch xanh chưa được phát triển, cụ thể: phát triển du lịch chưa gắn với khai thác và sử dụng có hiệu quả nguồn tài nguyên, hiệu suất sử dụng tài nguyên thấp; phát triển du lịch chưa gắn kết chặt chẽ với bảo vệ môi trường; phát triển du lịch chưa tính đến biến đổi khí hậu. Số lượng các điểm du lịch phát triển quá nhanh đã gây nhiều ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường…

Nhiều ý kiến cho rằng nguyên nhân của tình trạng trên là do nhận thức chưa đầy đủ về phát triển du lịch xanh của các cơ quan, ban ngành, doanh nghiệp liên quan, trong đó có các cơ sở đào tạo về du lịch. Chưa có nghiên cứu đánh giá một cách toàn diện và hệ thống về môi trường du lịch Việt Nam làm căn cứ đề ra các giải pháp khai thác hợp lý tài nguyên, đảm bảo môi trường cho phát triển du lịch bền vững. Đây là nguyên nhân cơ bản của tình trạng cho đến nay Du lịch Việt Nam còn thiếu những sản phẩm du lịch xanh đặc thù ở các cấp độ, đặc biệt ở cấp quốc gia, để thu hút khách du lịch quốc tế đến Việt Nam.

Việc xây dựng và phát triển giáo dục du lịch xanh tại các cơ sở giáo dục đại học có đào tạo về du lịch có ý nghĩa về lý luận là nhằm góp phần bổ sung và hoàn thiện hệ thống cơ sở khoa học liên quan đến các vấn đề về nhận thức cũng như giải pháp giáo dục du lịch xanh tại các cơ sở giáo dục đại học có đào tạo về du lịch; cung cấp hệ thống tài liệu về hướng dẫn tập huấn, truyền thông và quy trình xây dựng mô hình giáo dục du lịch xanh trong các cơ sở giáo dục này.

“Xây dựng và phát triển giáo dục du lịch xanh tại các cơ sở giáo dục đại học có đào tạo về du lịch” là một nhiệm vụ trọng điểm bảo vệ môi trường cấp Bộ (mã số B2022-DHH-01-MT.TĐ) do PGS. TS. Nguyễn Hoàng Sơn, Viện Đào tạo mở và Công nghệ thông tin - Đại học Huế làm chủ nhiệm, Đại học Huế là đơn vị chủ trì vừa được hội đồng nghiệm thu đánh giá cao, ghi nhận kết quả thực hiện nhiệm vụ.

Với cách tiếp cận tổng thể để đạt được mục tiêu là từ thay đổi nhận thức đến thay đổi về hành động, nhiệm vụ tiếp cận theo trình tự: Cơ sở khoa học và thực tiễn của giáo dục du lịch xanh ở tại các cơ sở đại học có đào tạo về du lịch; Biên soạn hệ thống tài liệu về giáo dục du lịch xanh tại các cơ sở giáo dục đại học có đào tạo về du lịch, xây dựng mô hình điển hình về giáo dục du lịch xanh; Xây dựng mô hình giáo dục du lịch xanh tại các cơ sở giáo dục đại học có đào tạo về du lịch; Xây dựng các tài liệu tập tuấn và tiến tới triển khai tập huấn đến sinh viên một số trường đại học; Tập huấn về giáo dục du lịch xanh tại các cơ sở giáo dục đại học có đào tạo về du lịch, tổ chức các hoạt động tuyên truyền giáo dục du lịch xanh tại các cơ sở giáo dục đại học có đào tạo về du lịch và từ đó lan tỏa đến cộng đồng; Tuyên truyền về giáo dục du lịch xanh tại các cơ sở giáo dục đại học có đào tạo về du lịch.

Các sản phẩm của nhiệm vụ bao gồm: (1) Kế hoạch hoạt động giáo dục du lịch xanh ở các cơ sở giáo dục đại học đào tạo về du lịch; (2) Tài liệu về du lịch xanh và giáo dục du lịch xanh trong các cơ sở giáo dục đại học đào tạo về du lịch; (3) Tài liệu hướng dẫn tập huấn về giáo dục du lịch xanh cho cán bộ quản lý, giảng viên trong các cơ sở giáo dục đại học đào tạo về du lịch; (4) Tài liệu truyền thông về giáo dục du lịch xanh trong các cơ sở giáo dục đại học đào tạo về du lịch; (5) Tài liệu hướng dẫn quy trình xây dựng mô hình giáo dục du lịch xanh trong các cơ sở giáo dục đại học đào tạo về du lịch; (6) Mô hình giáo dục du lịch xanh trong các cơ sở giáo dục đại học đào tạo về du lịch; (7) Bộ tiêu chí của mô hình giáo dục du lịch xanh trong các cơ sở giáo dục đại học đào tạo về du lịch; (8) Bộ công cụ đánh giá mô hình giáo dục du lịch xanh trong các cơ sở giáo dục đại học đào tạo về du lịch; (9) Báo cáo thực trạng giáo dục du lịch xanh trong các cơ sở giáo dục đại học đào tạo về du lịch; (10) Báo cáo kết quả tập huấn về giáo dục du lịch xanh trong các cơ sở giáo dục đại học đào tạo về du lịch; (11) Báo cáo kết quả thử nghiệm mô hình giáo dục du lịch xanh trong các cơ sở giáo dục đại học đào tạo về du lịch; (12) Báo cáo kết quả truyền thông về giáo dục du lịch xanh trong các cơ sở giáo dục đại học đào tạo về du lịch; (13) Báo cáo tổng kết nhiệm vụ.

Việc hoàn thành nhiệm vụ này, ngoài nhóm thực hiện là các nhà khoa học, chuyên gia về Địa lý Tài nguyên và Môi trường, Kinh tế Tài nguyên và Môi trường, Sinh học và phát triển, Địa lý du lịch thuộc các trường, đơn vị thuộc Đại học Huế (Viện Đào tạo Mở và CNTT, Trường ĐH Sư phạm, Trường ĐH Khoa học, Trường Du lịch, Trường ĐH Luật), còn có sự phối hợp của các chuyên gia từ các trường Đại học bạn trên cả nước, các cơ quan liên quan như: Tổng cục Du lịch, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam.